คุนหมิงพลิกฟื้นความงาม“ไข่มุกแห่งที่ราบสูง”

“ทะเลสาบเตียนฉือ” ในเมืองคุนหมิง เมืองเอกมณฑลยูนนาน ทางใต้ของจีนได้รับการขนามนามว่า “ไข่มุกแห่งที่ราบสูง” เป็นทะเลสาบน้ำจืดใหญ่ที่สุดของที่ราบสูงหยุนกุ้ย และก็เป็นทะเลสาบบนที่ราบสูงที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ มีลักษณะพิเศษที่รวมทั้งป่าไม้ ทะเลสาบ และทุ่งหญ้า

เมืองคุนหมิงของมณฑลยูนนานได้ให้ความสำคัญต่องานบำบัดและอนุรักษ์ในทะเลสาบเตียนฉือ ทั้งผลักดันซ่อมแซมทางนิเวศวิทยาและงานบำบัดเส้นทางการเดินเรือตามแม่น้ำของเมือง ทั้งเริ่มงานก่อสร้างพื้นที่ชุ่มน้ำทางนิเวศวิทยาในทะเลสาบเตียนฉือ เพื่อก่อสร้างกำแพงสีเขียวที่อนุรักษ์ทะเลสาบเตียนฉือ ดำเนินงานพัฒนาอารยธรรมทางนิเวศวิทยาอย่างจริงจัง

หลายปีมานี้ เมืองคุนหมิงทุ่มกำลังปฏิบัติงานอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างมาก แสวงหาลู่ทางใหม่เกี่ยวกับการพัฒนาอารยธรรมทางนิเวศวิทยาทางน้ำของเมือง เช่น เมื่อเดือนกันยายน ปี 2019 เริ่มปฏิบัติโครงการบำบัดสิ่งแวดล้อมทางน้ำของเฉินเจียโกว ทั้งได้สนองลู่ทางระบายน้ำฝนและน้ำหลาก ทั้งปรับปรุงสิ่งแวดล้อมทางนิเวศวิทยาของเส้นทางการเดินเรือตามแม่น้ำของเมืองรอบๆ ทะเลสาบเตียนฉือ ทั้งเสนอสถานที่พักผ่อนหย่อนใจให้กับชาวบ้านรอบๆ ด้วย

ทุกเช้า จะมีบรรดาผู้พักอาศัยในเขตชุมชนถงซินลู่ เขตอู่หวา เมืองคุนหมิง ออกมาเต้นรำออกกำลังกายในลานพื้นที่ว่างนอกเขตชุมชน ระหว่างพื้นที่ว่างกับเขตชุมชนนี้ จะมีคูน้ำไหลผ่านจากทิศเหนือไปสู่ทิศใต้ น้ำในคูใสสะอาด สองข้างทางของคูน้ำก็มีต้นไม้สีเขียวงดงาม

คุณป้าที่ชอบออกมาเต้นรำออกกำลังกายในพื้นที่ว่างทุกเช้าเล่าว่า เมื่อก่อนพวกเธอจะเต้นรำภายในเขตชุมชน แต่หลังจากคูน้ำปรับปรุงเสร็จแล้ว ก็ได้มาเต้นรำในที่พื้นที่ว่างที่ริมคูน้ำ เพราะที่นี่มีอากาศที่สดชื่นและมีสิ่งแวดล้อมที่สวยงามด้วย

นายจาง สือฮว่า ผู้อำนวยการสำนักงานกิจการน้ำของเขตอู่หวา เมืองคุนหมิงเล่าว่า เมื่อก่อนเพื่อประหยัดเงินทุนและสถานที่ เส้นทางการเดินเรือตามแม่น้ำของเมือง มักจะเน้นบทบาทในการป้องกันการรั่วซึม ไม่ได้เน้นการระบายน้ำและการซ่อมแซมทางนิเวศวิทยา แต่การก่อสร้างโครงการบำบัดสิ่งแวดล้อมทางน้ำของเฉินเจียโกวนั้น ได้ใช้แนวคิดใหม่ มีผลด้านการนิเวศวิทยาอย่างเห็นได้ชัด

นายจาง สือฮว่าระบุว่า พื้นที่สีเขียวสาธารณะเมื่อก่อนมักจะสร้างให้สูงกว่าผิวถนน น้ำฝนไหลเข้าพื้นที่สีเขียวแล้ว ได้นำใบไม้ร่วงและเศษหญ้าลงไปที่ผิวถนน อาจจะทำให้ตะแกรงระบายน้ำบนผิวถนนอุดตัน เป็นเหตุทำให้น้ำฝนไม่สามารถไหลเข้าระบบระบายน้ำอย่างรวดเร็ว กลายเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดน้ำท่วมขังภายใน

ดังนั้น โครงการบำบัดสิ่งแวดล้อมทางน้ำของเฉินเจียโกวเป็นทางแก้อย่างหนึ่ง และก็เป็นตัวอย่างผลสำเร็จอย่างหนึ่งด้วย เราหวังว่าจะใช้แนวคิดนี้ทำการบำบัดสิ่งแวดล้อมทางน้ำและการบำบัดทางนิเวศวิทยาของเมืองอื่นต่อไป ปรับให้พื้นที่สีเขียวให้ต่ำกว่าผิวถนน ให้น้ำบนผิวถนนสามารถไหลเข้าพื้นที่สีเขียว ตลอดจนผืนน้ำด้วย ต่อจากนั้น ในบริเวณผืนน้ำค่อยๆฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมทางนิเวศวิทยาที่ประกอบด้วยพืชและสัตว์น้ำ สามารถปรับปรุงสิ่งแวดล้อมผิวน้ำให้ดียิ่งขึ้น

นอกจาก“พื้นที่ชุ่มน้ำในตัวเมือง” มีผลสำเร็จที่เห็นได้ชัดแล้ว พื้นที่ชุ่มน้ำรอบๆทะเลสาบเตียนฉือ ก็ได้แสดงบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตและสภาพแวดล้อมทางน้ำในทะเลสาบเตียนฉือด้วย

ตั้งแต่ปี 2003 เป็นต้นมา เมืองคุนหมิงเริ่มดำเนินการก่อสร้างพื้นที่ชุ่มน้ำทางนิเวศวิทยาของทะเลสาบเตียนฉือ ปัจจุบัน ระบบนิเวศวิทยาทะเลสาบเตียนฉือได้ฟื้นฟูในขั้นต้นแล้ว ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตได้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น นกและปลาที่ได้หายไปหลายปีในทะเลสาบเตียนฉือนั้นได้ปรากฏตัวให้เห็นใหม่

ปลาสร้อยลูกกล้วย เป็นปลาที่ได้รับการอนุรักษ์ระดับสองของจีน ได้หายไปหลายปีจากทะเลสาบเตียนฉือ แต่เมื่อเร็วๆนี้มีผู้พบปลาสร้อยลูกกล้วยใน “พื้นที่ชุ่มน้ำเป่าเฟิง” ที่อยู่ทางตะวันออกของทะเลสาบเตียนฉือ

นายหยาง จุนซิง ศาสตรจารย์สถาบันวิจัยสัตว์คุนหมิงของสภาวิทยาศาสตร์จีนได้แนะนำว่า แต่เดิมปลาสร้อยลูกกล้วยถือเป็นปลาที่เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของทะเลสาบเตียนฉือ การพบเห็นอีกครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า การบำบัดน้ำในทะเลสาบเตียนฉือได้รับประสิทธิผล จึงนับเป็นการเริ่มต้นที่ดีในการฟื้นฟูความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในทะเลสาบเตียนฉือ

การเริ่มต้นดังกล่าวนี้ล้ำค่ามาก เพราะการเริ่มต้นนี้บอกให้เราทราบว่า ในอนาคตน้ำในทะเลสาบเตียนฉือจะกลับมาสดใสดังเดิม และสัตว์ที่เป็นตัวแทนของทะเลสาบเตียนฉือที่หายไปนั้น ก็มีความเป็นไปได้ที่จะมีให้เห็นได้อีกในทะเลสาบเตียนฉือ ซึ่งยังต้องการความพยายามอย่างต่อเนื่อง

สัตว์ล้ำค่ามีให้เห็นอีกครั้ง เป็นภาพย่อผลสำเร็จของงานบำบัดสภาพนิเวศวิทยาของทะเลสาบเตียนฉือ ด้วยความพยายามอย่างต่อเนื่อง ปี 2016 คุณภาพน้ำของทะเลสาบเตียนฉือได้รับการปรับปรุงจากระดับแย่ ที่ต่อเนื่องกันกว่า 20 ปี มาเป็นระดับที่ดี ประสบผลการอนุรักษ์ฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมทางนิเวศวิทยาที่เห็นได้ชัด เดือนมกราคมถึงเดือนสิงหาคม ปี 2021 คุณภาพน้ำในทะเลสาบเตียนฉือมีระดับดีมาก

การบำบัดสภาพนิเวศวิทยาทะเลสาบเตียนฉือที่ประสบความสำเร็จด้วยดีนั้น การเข้าร่วมกันอย่างแข็งขันของประชาชนทั่วไปเป็นปัจจัยที่สำคัญมาก นางหลี่ หยุนลี่ วัย 58 ปี เป็นหัวหน้ากลุ่มพิทักษ์ทะเลสาบเตียนฉือ ตั้งแต่เริ่มจัดตั้งขึ้นเมื่อปี 1988 เป็นต้นมา ตลอดระยะเวลา 33 ปี นางหลี่ หยุนลี่และเพื่อนสมาชิกได้เข้าร่วมงานอนุรักษ์ทะเลสาบเตียนฉือตลอดเวลา

นางหลี่ หยุนลี่เล่าว่า ทุกวันเราได้พายเรือเล็กออกตรวจตราในทะเลสาบเตียนฉือ เมื่อเห็นขยะก็รีบช้อนขึ้นมาจากน้ำ ขอแต่เป็นขยะที่ตาข่ายช้อนขึ้นมาได้ ก็เก็บออกให้หมดจากทะเลสาบเตียนฉือ

นางหลี่ หยุนลี่ยังเล่าว่า ช่วงแรกๆที่เริ่มจัดตั้งกลุ่ม ในทะเลสาบเตียนฉือมีขยะเยอะมาก งานช้อนขยะออกจากน้ำเป็นงานที่หนักหนามาก ปัจจุบัน น้ำในทะเลสาบเตียนฉือค่อยๆ สดใสขึ้น สิ่งที่ต้องช้อนออกจากน้ำมักจะเป็นเพียงเศษใบไม้แห้งเป็นส่วนใหญ่

งานบำบัดทะเลสาบเป็นกระบวนการที่ยาวนาน ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมานี้ หลังจากความพยายามจากหลายฝ่าย คุณภาพน้ำในทะเลสาบเตียนฉือเปลี่ยนจากระดับแย่เป็นระดับดีในที่สุด อย่างไรก็ตาม เมื่อกล่าวถึงเป้าหมายบำบัดคุณภาพน้ำของทะเลสาบเตียนฉือในอนาคต นางหวง ยู่หง รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยทะเลสาบที่ราบสูงเตียนฉือของเมืองคุนหมิงระบุว่า การให้คุณภาพน้ำในทะเลสาบเตียนฉือกลับสู่ระดับดีมาก เป็นเป้าหมายในปัจจุบัน ส่วนเป้าหมายในอนาคตคือ จะดียิ่งๆขึ้นอย่างแน่นอน